การวิจัยและพัฒนา
(The
Research &Development)
การวิจัยและพัฒนา (The Research and Development) เป็นการวิจัยลักษณะหนึ่งที่มีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการพัฒนางาน
พัฒนาวิชาชีพ หรือการพัฒนาวิถีชีวิตของมนุษย์ ซึ่งในปัจจุบัน
องค์กรจำนวนมากได้พยายามส่งเสริมให้บุคลากรในสังกัดมีความรู้ความสามารถด้านการวิจัยและพัฒนา
โดยเชื่อว่า การวิจัยและพัฒนาจะช่วยให้ได้ทางเลือกหรือวิธีการใหม่ๆ
ที่จะช่วยให้การปฏิบัติงานมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นเป็นลำดับ
ความหมาย
และลักษณะของการวิจัยและพัฒนา
การวิจัยและพัฒนา
(The
Research and Development) เป็นลักษณะหนึ่งของการวิจัยเชิงปฏิบัติการ
(Action Research) ที่ใช้กระบวนการศึกษาค้นคว้าอย่างเป็นระบบ
มุ่งพัฒนาทางเลือกหรือวิธีการใหม่ๆ เพื่อใช้ในการยกระดับคุณภาพงานหรือคุณภาพชีวิต
การวิจัยและพัฒนา
เป็นการวิจัยเชิงทดลอง โดยมีการพัฒนาต้นแบบนวัตกรรม
(หมายถึงสื่อ/สิ่งประดิษฐ์ หรือวิธีการ) แล้วมีการทดลองใช้
เพื่อตรวจสอบคุณภาพในเชิงประจักษ์ ทั้งนี้ นวัตกรรมที่นำมาทดลอง คือ ปฏิบัติการ (Treatment) หรือตัวแปรต้น โดยมี “ดัชนีชี้คุณภาพ” ในลักษณะใดลักษณะหนึ่งเป็นตัวแปรตาม
การวิจัยและพัฒนาจะให้ผลลัพธ์ที่สำคัญ
2 ลักษณะคือ
1.นวัตกรรมประเภทวัตถุที่เป็นชิ้นอัน
ซึ่งอาจเป็นประเภท วัสดุ/อุปกรณ์/ชิ้นงาน เช่น รถยนต์ คอมพิวเตอร์ ชุดการสอน
สื่อการสอน ชุดกิจกรรม เสริมความรู้ คู่มือประกอบการทำงาน เป็นต้น
2.นวัตกรรมประเภทที่เป็นรูปแบบ
/วิธีการ/ กระบวนการ/ระบบปฏิบัติการ อาทิ รูปแบบการสอน วิธีการสอน
รูปแบบการบริหารจัดการ ระบบการทำงาน Quality Control (Q.C.) Total Quality
Management (TQM) The Balanced Scorecard (BSC) ระบบ ISO เป็นต้น
ผลงานทางวิชาการประเภทงานวิจัยและพัฒนา
คุณค่าของงานจะอยู่ที่ “สิ่งประดิษฐ์/ผลงานเป็นชิ้นเป็นอันที่สร้างขึ้น” หรือ
“วิธีการ/รูปแบบการทำงาน/รูปแบบการจัดการ” ที่พัฒนาขึ้น ผลงานวิจัยและพัฒนาที่มีคุณค่ามาก คือ
กรณีที่สามารถสร้างสิ่งประดิษฐ์หรือวิธีการที่ “ดูดี มีคุณค่า
ใช้งานได้อย่างดี มีประสิทธิภาพ”
กระบวนการวิจัยและพัฒนา
กระบวนการวิจัยและพัฒนา
อาจเริ่มด้วยระบบของการวิเคราะห์สภาพปัญหาให้ชัดเจน
แล้วเข้าสู่ระยะของการพัฒนาทางเลือก หรือวิธีการใหม่ๆ
ซึ่งระยะของการพัฒนาทางเลือกจะมีขั้นตอนคล้ายคลึงกับการวิจัยโดยทั่วไป
แต่เป็นการพัฒนาต้นแบบนวัตกรรมให้ได้มาตรฐานก่อนที่จะทำการทดลองใช้ในสภาพจริง
เพื่อตรวจสอบคุณภาพของนวัตกรรม
โดยทั่วไปการวิจัยและพัฒนานวัตกรรม
จะมีขั้นตอนที่สำคัญ ดังนี้
ขั้นที่ 1 พัฒนาต้นแบบ ( อาจเป็นการพัฒนาสื่อ อุปกรณ์
หรือรูปแบบการบริหารจัดการ)
ขั้นที่ 2 ทดลองใช้นวัตกรรม
ขั้นที่ 3 สรุปผลการทดลอง / เขียนรายงาน
ในการสร้างต้นแบบนวัตกรรม
นักวิจัยและพัฒนาจะต้องตรวจสอบและปรับปรุงต้นแบบนวัตกรรมอย่างต่อเนื่องในลักษณะของ
R&D
ดังนี้
1.ต้องศึกษาแนวคิด
ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับนวัตกรรม (Review literature)
2.สร้างต้นฉบับนวัตกรรม (D1 = Development ครั้งที่ 1)
3.ตรวจสอบประสิทธิภาพในกลุ่มตัวอย่างขนาดเล็ก
(R1 =Research ครั้งที่ 1)
4.ปรับปรุงต้นฉบับ (D2)
5.ทดลองใช้ในกลุ่มตัวอย่างที่มีขนาดใหญ่ขึ้น
(R2)
6.ดำเนินการจนได้ต้นแบบนวัตกรรมที่มีคุณภาพตามเกณฑ์ที่กำหนดแนวการปฏิบัติในการออกแบบวิจัยและพัฒนา
ในการออกแบบวิจัย
จะต้องกำหนดวัตถุประสงค์เฉพาะของการวิจัยอย่างชัดเจน กำหนดตัวบ่งชี้
หรือประเด็นที่มุ่งศึกษา กำหนดแหล่งข้อมูล
หรือผู้ใช้ข้อมูลในการวิจัยหรือทดลองนวัตกรรม กำหนดแนวทางการเก็บรวบรวมข้อมูล และเครื่องมือที่ใช้
และกำหนดแนวทางการวิเคราะห์หรือตัดสินคุณภาพนวัตกรรม ซึ่งทุกรายการดังกล่าวนี้
ควรจะถูกกำหนดไว้ล่วงหน้า และเป็นที่รับทราบตรงกันระหว่างกลุ่มผู้เกี่ยวข้องต่างๆ
รายละเอียด เป็นดังนี้
1.การออกแบบในเรื่องของประชากร
และกลุ่มตัวอย่าง ผู้วิจัยจะต้องกำหนดเป้าหมายประชากร
หรือกลุ่มเป้าหมายในการใช้นวัตกรรมอย่างชัดเจน
2.การออกแบบในเรื่องการวัดตัวแปรหรือการเก็บรวบรวมข้อมูล
นักวิจัยจะต้องกำหนดประเด็น ตัวบ่งชี้ที่ต้องการวัด พร้อมทั้งกำหนดแหล่งข้อมูล
หรือผู้ให้ข้อมูลหลักอย่างครบถ้วน กำหนดประเภทเครื่องมือหรือวิธีการวัด
ช่วงเวลาในการวัด (เช่น วัดก่อน
และเมื่อเสร็จสิ้นการทดลอง)
พร้อมกำหนดแนวปฏิบัติในการพัฒนาเครื่องมือและตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือวัดแต่ละรายการ
กล่าวโดยสรุป จะต้องสรุปว่าตัวบ่งชี้ หรือประเด็นในการวัดในครั้งนั้นๆ
ประกอบด้วยอะไรบ้าง แต่ละตัวบ่งชี้ หรือแต่ละประเด็น
จะใช้เครื่องมือหรือวิธีการใดในการเก็บรวบรวมข้อมูล
จะพัฒนาเครื่องมือแต่ละชนิดอย่างไร และจะจัดเก็บรวบรวมข้อมูลเมื่อไรบ้าง
ในการเลือกใช้เครื่องมือวัด
ซึ่งมีหลายชนิด อาทิ แบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต
แบบประเมินคุณลักษณะต่างๆ เป็นต้น การตัดสินใจว่าจะเลือกใช้เครื่องมือวัดชนิดใด
จะต้องคำนึงถึงธรรมชาติ หรือลักษณะของตัวบ่งชี้ที่ต้องการวัด และข้อจำกัดต่างๆ
อาทิ ถ้าเป็นตัวบ่งชี้ประเภทความรู้ ก็ใช้แบบทดสอบ ถ้าเป็นพฤติกรรม
ก็ใช้แบบประเมินพฤติกรรม ถ้าเป็นเจตคติ ก็ใช้แบบวัดเจตคติ เป็นต้น หรือในบางครั้ง
นักประเมินได้เลือกใช้เป็นแบบสอบถามที่ประกอบด้วยสาระหลายตอน
แต่ละตอนมุ่งวัดตัวบ่งชี้ที่แตกต่างกัน
ในการเก็บรวบรวมข้อมูล
เพื่อการวิจัยและพัฒนานวัตกรรม นักวิจัยจะต้องระลึกเสมอว่า
จะต้องเน้นในเรื่องความรวดเร็ว คล่องตัว มีประสิทธิภาพ สามารถรวบรวมข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว
ทันกับช่วงเวลาต่างๆ ในขณะดำเนินการทดลองนวัตกรรม
และกระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูลจะต้องไม่เกิดผลกระทบเชิงลบต่อกระบวนการพัฒนา
3.การออกแบบในเรื่องสถิติ
แนวทางการวิเคราะห์ข้อมูล สถิติที่ใช้ในงานวิจัยและพัฒนา
สามารถเลือกใช้สถิติในลักษณะเดียวกับงานวิจัยทั่วไป ซึ่งจะมีทั้งสถิติเชิงบรรยาย (Descriptive
Statistics) และสถิติอ้างอิง (Inferential Statistics) ซึ่งการเลือกใช้วิธีการทางสถิตที่เหมาะสม
จะเพิ่มความน่าเชื่อถือของผลงานวิจัยได้
รายละเอียดเกี่ยวกับวิธีการทางสถิติเหล่านี้ สามารถศึกษาได้จากเอกสารหรือตำราทั่วไป
โดยผลลัพธ์ที่ได้จากการวางแผนและออกแบบวิจัยและพัฒนา คือ
กรอบแนวทางการวิจัย หรือโครงการวิจัยที่มีรายละเอียดครบถ้วน
ตัวแปรต้น
ตัวแปรตาม ในงานวิจัยและพัฒนา
ในงานวิจัยและพัฒนาทางการศึกษา
ตัวแปรต้น (Independent
Variable) คือ ตัวนวัตกรรมหรือปฏิบัติการ (Treatment) ที่นักวิจัยให้กับกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งอาจหมายถึง สื่อ/ ชุดสื่อ
หรือวิธีการใหม่ๆ ในการจัดการศึกษา ส่วนตัวแปรตาม คือ
ตัวแปรที่เป็นผลลัพธ์ที่เกิดจากการใส่ปฏิบัติการ เช่น ความรู้ ความพอใจ เจตคติ
ทักษะ หรือสภาพการเปลี่ยนแปลงต่างๆ เป็นต้น
เครื่องมือวิจัย
ในงานวิจัยและพัฒนา
เครื่องมือวิจัยในงานวิจัยและพัฒนาทางการศึกษา
ประกอบด้วย 2 ส่วนที่สำคัญ คือ
1.เครื่องมือทดลอง หรือชุดนวัตกรรม
หรือชุดปฏิบัติการ การวิจัยและพัฒนาจะมีคุณค่ามากน้อยเพียงใด
ขึ้นอยู่กับความสามารถของนักวิจัยในการแสวงหานวัตกรรมที่สร้างสรรค์ ทันสมัย
และมีประสิทธิภาพ (ลงทุนไม่มาก สะดวกใช้ สะดวกปฏิบัติ ให้ประสิทธิผลตามที่คาดหวัง)
ซึ่งการแสวงหานวัตกรรมที่สร้างสรรค์ นักวิจัยจะต้องทำการศึกษาแนวคิด ทฤษฎี
หรือกรณีตัวอย่างนวัตกรรมที่หลากหลาย
ก่อนที่จะสังเคราะห์เป็นนวัตกรรมที่จะนำมาทดลอง ทั้งนี้ นักวิจัยควรจะสามารถชี้บ่ง
หรือระบุลักษณะที่เห็นว่าเป็นจุดเด่น ความสร้างสรรค์
หรือความเหมาะสมของนวัตกรรมได้อย่างชัดเจนอีกทั่งจะต้องเป็นนวัตกรรมที่มีความถูกต้อง
เหมาะสมตามหลักวิชา
2.เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลหรือเครื่องมือวัดตัวแปร
ในการออกแบบด้านการเก็บรวบรวมข้อมูล
ผู้วิจัยจะต้องวิเคราะห์ทบทวนวัตถุประสงค์ของการวิจัย
กำหนดหรือระบุตัวแปรหรือประเด็นที่มุ่งศึกษา
กำหนดแหล่งข้อมูลหรือผู้ให้ข้อมูลที่จะทำให้ได้ข้อมูลที่มีความตรงหรือถูกต้อง
กำหนดวิธีการหรือเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล
และกำหนดแนวทางการพัฒนาเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างชัดเจน
การวิเคราะห์ข้อมูลในงานวิจัยและพัฒนาการเลือกใช้วิธีการทางสถิติ
เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลในงานวิจัยและพัฒนาขึ้นอยู่กับชนิดของตัวแปร
หรือตัวชี้วัดที่ทำการศึกษา ซึ่งโดยทั่วไป มักจะมีวิธีการทางสถิติดังต่อไปนี้
1.วิเคราะห์ความถี่ ร้อยละ
สำหรับตัวแปรตัดตอนที่วัดโดยเครื่องมือประเภทแบบตรวจสอบรายการ
หรือาจใช้การเปรียบเทียบสัดส่วนด้วนสถิติอ้างอิง ไค สแควร์
2.วิเคราะห์ค่าเฉลี่ยเลขคณิต
ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานของคะแนนทดสอบความรู้ หรือคะแนนจากมาตรประมาณค่า
และใช้สถิติอ้างอิง การทดสอบค่าที (t-test) สำหรับการเปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียน
กับหลังเรียนหรือเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย 2 กลุ่ม หรือ การวิเคราะห์ความแปรปรวน
เพื่อการตรวจสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยกรณีทดสอบหลายกลุ่ม เป็นต้น
3.ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content
Analysis) สำหรับข้อคำถามประเภทปลายเปิด
หรือใช้เขียนแสดงความคิดเห็น หรือบรรยายสภาพความเปลี่ยนแปลงหลังการใช้นวัตกรรม
การเลือกใช้วิธีการทางสถิติ
ให้เน้นหลักการ “สามารถตอบคำถามวิจัยได้ ง่ายต่อการสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจ”
การเขียนรายงานการวิจัยและพัฒนา
การเขียนรายงานผลการวิจัยและพัฒนา
มีจุดเน้นที่การบอกเล่ากระบวนการพัฒนาและผลการใช้นวัตกรรม
พร้อมทั้งต้องแสดงผลงานที่ได้จากการพัฒนาคือ สื่อ/อุปกรณ์/ชิ้นงาน
หรือรูปแบบทำงานอย่างชัดเจน ในการนำเสนอผลงานวิจัยและพัฒนานวัตกรรม
ลักษณะการนำเสนอโดยทั่วไป จะประกฎใน 2 ลักษณะคือ
1.ผลงานประเภทสิ่งประดิษฐ์ อาทิ
พัฒนาสื่อ อุปกรณ์ ชิ้นงาน ฯลฯ การนำเสนอจะประกอบด้วย 2 ส่วนสำคัญ คือ 1)
ตัวสื่อ/นวัตกรรม/สิ่งประดิษฐ์ และ 2) รายงานการพัฒนาหรือรายงานผลการทดลองใช้
ผลงานวิจัยและพัฒนาในลักษณะนี้จะมีคุณค่ามากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับความน่าสนใจ
ความสร้างสรรค์ของตัวผลงาน/สื่อ/อุปกรณ์/ชิ้นงาน เป็นสำคัญ
2.ผลงานประเภททดลองรูปแบบการบริหารจัดการ
หรือรูปแบบการปฏิบัติงาน อาทิ ทดลองรูปแบบ การสอน รูปแบบการทำงานใหม่ๆ ฯลฯ
ผลงานประเภทนี้มักนำเสนอเป็นเล่มเดียว ในลักษณะของรายงานการทดลอง/รายงานการพัฒนา
โดยจะต้องอธิบายให้เห็นรูปแบบของนวัตกรรมอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน
รูปแบบรายงานการวิจัย
การออกแบบรายงานการวิจัย
หรือการกำหนดโครงสร้างของรายงาสามารถดำเนินการได้หลายรูปแบบ มีความหลากหลายในลักษณะเดียวกับประเภทของการวิจัย
รายงานการวิจัยแต่ละประเภทหรือแต่ละเรื่อง
อาจมีกรอบโครงสร้างหรือจุดเน้นในการเรียบเรียงที่แตกต่างกัน
อย่างไรก็ตามเพื่อประโยชน์ในการสื่อสารให้เข้าใจตรงกันระหว่างนักวิจัย
จึงมีแนวปฏิบัติในการเขียนรายงานการวิจัยที่ค่อนข้างจะเป็นสากล
เป็นที่ยอมรับตรงกัน ดังรูปแบบต่อไปนี้
รูปแบบที่
1
รูปแบบ “รายงานผลการพัฒนานวัตกรรม” มีส่วนปะกอบที่สำคัญคือ
บทที่ 1
ความเป็นมาและเหตุผลในการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 2 แนวทางดำเนินการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 3 ผลการพัฒนานวัตกรรม
รูปแบบที่
2
รูปแบบ “รายงานกึ่งวิชาการ” มีส่วนประกอบต่างๆ ดังนี้
บทที่ 1 บทนำ ประกอบด้วย
1.1 ความเป็นมาของการพัฒนานวัตกรรม
1.2 วัตถุประสงค์ของการพัฒนา
1.3 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 2
แนวคิดทฤษฎีที่ใช้เป็นกรอบแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 3 วิธีดำเนินการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 4 ผลการพัฒนานวัตกรรม
รูปแบบที่
3
รูปแบบ “รายงานเชิงวิชาการ” หรือ “รายงานการวิจัยทั่วไป”เป็นรูปแบบของรายงานที่เป็นสากล โดยทั่วไปประกอบด้วยสาระสำคัญ 3 ส่วน คือ ส่วนนำ
(preliminary section) ส่วนเนื้อเรื่อง (body of
report) และส่วนอ้างอิง (referenced materials) แต่ละส่วนประกอบด้วยส่วนย่อยๆ ดังนี้
ส่วนนำ หรือส่วนประกอบตอนต้น ประกอบด้วย
-ปกนอก : ชื่อเรื่อง
ชื่อผู้วิจัย
สถานที่หรือหน่วยงานที่รับผิดชอบ
-ปกใน : เหมือนปกนอก
-บทคัดย่อ หรือ
สรุปสำหรับผู้บริหาร
-กิตติกรรมประกาศ
-สารบัญ
-สารบัญตาราง
-สารบัญภาพ
ส่วนเนื้อเรื่อง ประกอบด้วย
บทที่ 1 บทนำ
-ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
-วัตถุประสงค์ของการวิจัย
-ขอบเขตของการวิจัย
-นิยมศัพท์เฉพาะ
-ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
บทที่ 2 แนวคิด
ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
-แนวคิด
หรือสาระสำคัญเกี่ยวกับตัวนวัตกรรม
-แนวคิด
แนวปฏิบัติในการพัฒนานวัตกรรม
-งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนานวัตกรรม
บทที่ 3 วิธีการวิจัย
-กรอบแนวทางการวิจัย
-ประชากร
และกลุ่มตัวอย่าง/แหล่งข้อมูล ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัย
-เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย
-วิจัยการเก็บรวบรวมข้อมูล
-การวิเคราะห์ข้อมูล
-การนำเสนอข้อมูลผลการวิจัย
บทที่ 4 ผลการวิเคราะห์ข้อมูล / ผลการวิจัย
ผลการวิจัยหรือผลการวิเคราะห์ข้อมูลจำแนกตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย
บทที่ 5 สรุปผลการวิจัย
อภิปรายผลและข้อเสนอแนะ
-สรุปย่อในเรื่องที่มาของการวิจัยและพัฒนา
วัตถุประสงค์ของการวิจัยและวิธีดำเนินการวิจัย
-สรุปผลการวิจัย
-อภิปรายผล
-ข้อเสนอแนะ
ส่วนอ้างอิง ประกอบด้วย
บรรณานุกรม
ภาคผนวก
-ตัวอย่างเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล
-รายนามผู้ทรงคุณวุฒิที่ช่วยพิจารณาความเหมาะสมของเครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล
-ตัวอย่างการวิเคราะห์ข้อมูล
โดยสรุป
ในการเขียนรายงานการวิจัยและพัฒนา ผู้วิจัยอาจดำเนินการตามกรอบโครงสร้างของรายงานการวิจัยที่เป็นแบบสากลทั่วไป
หรืออาจปรับเปลี่ยนโครงสร้างของรายงานให้เหมาะสมกับลักษณะหรือประเภทของการวิจัย
อย่างไรก็ตามเนื้อหาสาระของรายงานจะต้องสะท้อนให้เห็นสาระที่สำคัญอย่างน้อย 3 ส่วน
คือ 1) ความเป็นมาของปัญหาและวัตถุประสงค์ของการวิจัย 2) แนวทางในการวิจัย และ 3)
ผลลัพธ์ที่ได้จากการวิจัย ในกรณีของรายงานการวิจัยและพัฒนา
จะต้องสื่อสารให้ทราบอย่างน้อย คือ 1)
ความเป็นมาและวัตถุประสงค์ของการพัฒนานวัตกรรม 2) วิธีดำเนินการพัฒนานวัตกรรม และ
3) ผลการพัฒนานวัตกรรม ทั้งในเชิงปริมาณ และคุณภาพ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น